Thưa cha, xin cha giải thích cho con câu: “Ngày sau bởi trời lại xuống phán xét kẻ sống và kẻ
chết”. Kẻ sống và kẻ chết
đây là ai?
Chúng ta theo dõi sự giải thích của thánh Tôma về mục thứ
bảy của kinh Tin kính: “Ngày
sau (Người) bởi trời lại xuống phán xét kẻ sống và kẻ chết”. Mục
này kết thúc những chân lý về Đức Giêsu Kitô (phần thứ hai của tín biểu): bắt
đầu với việc tuyên xưng rằng Người là “Con Một của Chúa Cha” và là “Chủ tể của
chúng ta”, tín biểu lần lượt liệt kê các hoạt động của Người với những động từ:
“được xuống thai, được sinh ra, chịu nạn, chịu đóng đinh, chịu chết, chịu mai
táng, sống lại, lên trời, ngự trị”, và hướng về cánh chung với việc “sẽ đến để
phán xét”.
2. Nên ghi nhận vài từ ngữ.
-
Về bản dịch tiếng Việt. Nếu muốn dịch sát thì phải nói rằng: (Người lên trời
ngự bên hữu Đức Chúa Cha phép tắc vô cùng), “từ
nơi đó Người sẽ đến phán xét những người sống và những người chết”.
- Trong bài này, hai
động từ: “phán xét”
hoặc “xét xử”
đều đồng nghĩa. Tuy nhiên, theo nghĩa thông thường, “xét xử” gợi lên cho ta
hình ảnh của một quan tòa (thẩm phán); còn trong Kinh thánh, “xét xử” là một
hành vi cai quản. Vì vậy những nhà lãnh đạo của dân Israel sau thời ông Giosuê
được gọi là các “pháp quan” (judges),
và Nhóm Giờ kinh Phụng vụ dịch là các “thủ lãnh”.
3.
Dựa theo khái nhiệm thông thường của “phán xét”, thánh Tôma sẽ suy nghĩ về ba
điều liên quan đến sự xét xử: 1) chính sự xét xử; 2) nỗi sợ hãi gây ra trong
tâm hồn chúng ta; 3) làm cách nào thắng vượt nỗi sợ hãi ấy.
“Ngày
sau bởi trời lại xuống phán xét kẻ sống và kẻ chết”
Việc phán xét là vai trò chính của các vua chúa. Chúng ta
đọc trong sách Châm ngôn: Đức vua ngự trên ngai xét xử, đưa mắt
sàng lọc mọi xấu xa” (Cn 20,8). Như thế, bởi vì Đức Kitô đã lên
trời và ngự bên hữu Thiên Chúa như là Chủ tể vạn vật cho nên rõ ràng nhiệm vụ
của Người là xét xử. Chính vì vậy mà đức tin Công giáo tuyên xưng rằng “Người sẽ đến xét xử kẻ sống và kẻ chết”.
Các thiên sứ cũng đã nói lúc Chúa lên trời: “Đức
Giêsu, Đấng vừa lìa bỏ các ông và được rước lên trời, cũng sẽ ngự đến y như các
ông đã thấy Người lên trời” (Cv 1,11). Chúng ta sẽ xem xét ba yếu
tố liên quan đến việc phán xét: (1) hình thức phán xét; (2) nỗi sợ gây ra cho
chúng ta; (3) chúng ta phải chuẩn bị thế nào.
I.
HÌNH THỨC PHÁN XÉT
Liên
quan đến hình thức phán xét, ba câu hỏi được đặt lên: ai xét xử? ai chịu xét
xử? xét xử về điều gì?
A.
Người xét xử là Đức Kitô
“Người
là Đấng Thiên Chúa đặt làm thẩm phán, để xét xử kẻ sống và kẻ chết”
(Cv 10, 42). Chúng ta có thể giải thích “kẻ chết” ở đây là các tội nhân và “kẻ
sống” là những người công chính; hay cũng có thể hiểu “kẻ sống” là những người
đang sống vào thời điểm phán xét và “kẻ chết” là những người đã qua đời. Đức
Kitô là Thẩm phán (người xét xử) không chỉ vì Người là Thiên Chúa nhưng còn vì
Người là con người. Có ba lý do:
1)
Những người bị xét xử cần phải nhìn thấy
Vị Thẩm phán. Tuy nhiên thần tính của Thiên Chúa thì quá tuyệt diệu đến nỗi
không ai có thể nhìn thấy mà không ngây ngất; vì thế những kẻ bị luận phạt không được phép nhìn thấy Vị Thẩm phán thì cũng
không được thưởng thức điều này. Vì lý do ấy Đức Kitô cần xuất hiện trong
hình dáng con người ngõ hầu mọi người có thể nhìn thấy. Thật vậy Đức Giêsu đã
nói với người Do thái: “Chúa
Cha đã ban cho Con quyền xét xử vì Người là Con Người” (Ga 5,27).
2)
Thứ đến, chức vụ xét xử muôn loài xứng đáng với Đức Ki-tô xét như là con
người bởi vì trong tư cách là con người mà Đức Ki-tô đã bị xét xử cách bất
công; do đó Thiên Chúa đã đặt Người làm kẻ xét xử toàn thể thế giới, như chúng
ta đọc trong sách Gióp: “Vụ
án của ông đã bị xét xử như là của một ác nhân; vì vậy ông sẽ nhận được xét xử
công minh” (G 36,17).
3)
Sau cùng, loài người sẽ không tuyệt vọng nếu họ được xét xử bởi một con người.
Thật vậy loài người sẽ kinh hoàng khiếp vía nếu họ bị Thiên Chúa xét xử. Do đó
sách Tin mừng nói: “Bấy giờ
thiên hạ sẽ thấy Con Người ngự trong đám mây mà đến” (Lc 21, 27).
B.
Ai chịu xét xử?
Đức Kitô sẽ xét xử tất cả mọi người đã, đang và sẽ có,
như thánh Tông đồ đã nói: “Tất
cả chúng ta đều phải được đưa ra ánh sáng, trước toà Đức Kitô, để mỗi người
lãnh nhận những gì tương xứng với các việc tốt hay xấu đã làm, khi còn ở trong
thân xác” (2 Cr 5,10).
Về những hạng người bị xét xử, thánh Grêgôriô nêu lên bốn
sự khác biệt. Trước hết sự khác biệt giữa những người lành và những người dữ. Kế
đến, trong các người dữ có những người bị
luận phạt mà không bị xét xử, đó là trường hợp những người không chịu tin,
bởi vì hành vi của họ sẽ không phải xét xử như thánh Gio-an đã nói: Những kẻ không tin thì đã bị xét xử rồi” (Ga
3,18). Những người khác thì vừa bị xét xử vừa bị luận phạt; đó là những người
đã tin nhưng lại chết trong tội trọng, theo như lời thánh Tông đồ: “Vì lương bổng mà tội lỗi trả cho người
ta, là cái chết” (Rm 6,23). Thật vậy họ sẽ bị xét xử do đức tin mà
họ đã lãnh nhận.
Đối với những người tốt cũng vậy, một số sẽ được cứu mà
không phải xét xử; đó là những người có tinh thần khó nghèo vì yêu mến Chúa.
Thay vì bị xét xử thì họ sẽ xét xử người khác, như Chúa đã dạy: Thầy bảo thật anh em: anh em là những người đã theo Thầy,
thì đến thời tái sinh, khi Con Người ngự toà vinh hiển, anh em cũng sẽ được ngự
trên mười hai toà mà xét xử mười hai chi tộc Israel” (Mt 19,28).
Điều này không chỉ áp dụng cho các tông đồ mà thôi nhưng còn cho tất cả những
ai có tinh thần nghèo khó, chẳng hạn như thánh Phaolô, một người đã nỗ lực hoạt
động hơn các môn đệ khác mặc dù Người không ở trong số họ. Vì thế những lời này
cũng nhắm đến những người đi theo các tông đồ và các môn đệ khác, như thánh
Phaolô đã viết cho các tín hữu Corintô: “Nào
anh em chẳng biết rằng chúng ta sẽ xét xử các thiên thần sao?” (1Cr 6,3). Và có lời trong sách Isaia
rằng “Chúa sẽ đến xét xử xét
xử cùng với hàng kỳ mục và những kẻ lãnh đạo dân Người” (Is 3,14).
Những người còn lại thì sẽ bị xét xử và sẽ được cứu. Đó
là những người đã chết trong tình trạng công chính. Thật vậy tuy dù họ đã kết
thúc cuộc đời này trong công chính, nhưng họ đã phạm vài sai lầm trong các công
việc ở trần thế, do đó họ sẽ bị xét xử nhưng sẽ được cứu.
C.
Xét xử về điều gì?
Người ta sẽ bị xét xử về tất cả những hành động tốt và
xấu của mình. Sách Giảng viên viết: Bạn
cứ chiều theo ước muốn của lòng mình đi, nhưng bạn hãy biết rằng: về tất cả
những điều đó, Thiên Chúa sẽ gọi bạn ra xét xử” (Gv 11,9), và tác
giả thêm rằng: “Vì Thiên
Chúa sẽ đưa ra xét xử tất cả mọi hành vi, kể cả những điều tiềm ẩn, tốt cũng như
xấu” (Gv 12,14). Thậm chí ngay cả những lời vô bổ cũng sẽ bị xét
xử: “Tôi nói cho các người
hay: đến Ngày phán xét, người ta sẽ phải trả lời về mọi điều vô ích mình đã nói”
(Mt 12,36), cũng vậy các tư tưởng của chúng ta cũng bị xét xử: “Mưu đồ kẻ ác sẽ bị thẩm tra”
(Kn 1,9). Như vậy, hình thức xét xử thì đã rõ ràng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét