CHÚA NHẬT III MÙA CHAY

SÁM HỐI ĐỂ SINH HOA TRÁI THIÊNG LIÊNG

Lời Chúa: Xh 3,1-8a.13-15; 1Cr 10,1-6.10-12; Lc 13,1-9

Trong suốt Mùa Chay, Lời Chúa luôn gọi mời chúng ta SÁM HỐI. Nhưng sám hối là gì? Sám hối thế nào? Sám hối để làm gì? Tại sao ta phải sám hối? Cựu ước có 2 động từ Hipri được dùng để diễn đạt ý nghĩa sám hối: Thứ nhất, động từ Shuv, có nghĩa là quay trở lại hay thay đổi đường đi, trở về. Vì dụ, “Đường lối Ngài, con sẽ dạy cho người tội lỗi, ai lạc bước sẽ trở lại cùng Ngài” (Tv 51,15). Thứ hai, động từ Nicham, có nghĩa là cảm thấy hối hận vì những việc sai trái mình đã làm. Ví dụ, “Đây là sấm ngôn của ĐỨC CHÚA: "Nhưng ngay cả lúc này, các ngươi hãy hết lòng trở về với Ta, hãy ăn chay, khóc lóc, và thống thiết than van" (Ge 2,12). Còn Tân Ước dùng 3 từ Hy Lạp được dùng để diễn đạt nghĩa sám hối: Thứ nhất, động từ Metamelomai có nghĩa chỉ sự thay đổi tư tưởng, có ý hối tiếc hay thậm chí hối hận vì tội, nhưng không nhất thiết có sự thay đổi nội tâm. Chẳng hạn, sự hối hận của Giu-đa Ít-ca-ri-ốt (Mt 27,3). Thứ hai, động từ Metanoeo có nghĩa chỉ sự thay đổi tư tưởng và chủ đích do kết quả của việc nhận thức. “Còn người thu thuế thì đứng đằng xa, thậm chí chẳng dám ngước mắt lên trời, nhưng vừa đấm ngực vừa thưa rằng: "Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi" (Lc 18,13). Thứ ba, danh từ Metanoia có nghĩa chỉ sự sám hối thực sự, một sự thay đổi tư tưởng, chủ đích và đặc biệt phải sống theo những đòi hỏi của việc xá tội như sự sám hối của ông Giakêu (Lc 19,5-9).Tóm lại, theo Thánh Kinh, sám hối trước hết sự nhận biết đích thực về hành vi và tình trạng phạm tội của chính mình. Kế đến là nhận thức về lòng thương xót của Thiên Chúa nơi Đức Giêsu Kitô. Tiếp đến nữa là thật lòng ghét bỏ mọi tội lỗi và quay về với Chúa trong đức tin, cậy, mến nhờ ơn Chúa giúp và tình thương tha thứ của Thiên Chúa. Và cuối cùng là kiên trì cố gắng theo đuổi một cuộc sống thánh thiện theo đường lối Chúa bằng cách tuân giữ các giới răn của Chúa để sinh hoa kết trái thiêng liêng.

Cụ thể, bài Tin Mừng hôm nay gợi lên cho chúng ta một cơ hội sám hối để sinh ơn ích thiêng liêng trong đời sống đức tin vì chưng Thiên Chúa rất kiên nhẫn chờ đợi sự sám hối của con người. Cây vả trong câu chuyện của Đức Giêsu là một thân cây rất đặc biệt, bởi vì nó được trồng trong một vùng đất đặc biệt - vườn nho. Cây vả tượng trưng cho dân Israel được trồng trong vườn nho của Chúa. Tình trạng cằn cỗi của nó tượng trưng cho tình trạng cằn cỗi của dân Israel trước mặt Thiên Chúa. Cho nên, Đức Giêsu bắt đầu sứ vụ của Người bằng lời kêu gọi thống hối: “Anh em hãy sám hối, vì Nước Trời đã gần đến”. Ngày nay, Đức Giêsu vẫn lời kêu gọi sám hối, không chỉ cho những người tội lỗi, nhưng là cho những người tốt lành thánh thiện. Thật vậy, Người nói với tất cả mọi người, không có ai ngoại lệ. Rõ ràng nhìn lại lịch sử cứu độ và lịch sử Giáo Hội cho thấy đầy rẫy những cây vả cằn cỗi, nhưng cuối cùng cũng đã trổ sinh hoa quả tốt cho Chúa và cho đời; nói cách khác, đó là các tội nhân đã hối cải và trở nên thánh: Vua Đavít, ông Zakêu và ông Matthêu người đàn bà ngoại tình và thánh Mađalêna, ông Phêrô, ông trộm lành, chàng thanh niên Augustinô… 

Cây vả này bị coi như không đạt yêu cầu, không phải vì nó tạo ra những quả vả có chất độc, nhưng bởi vì nó tươi tốt sum suê mà không hề trổ sinh bất cứ hoa quả thơm ngọt nào. Cũng vậy, chúng ta chỉ là tốt lành nơi bản thân mình mà không tốt lành thánh thiện trước mặt Chúa và anh chị em mình thì cũng cần phải sám hối vì chưng cuộc sống của tôi được yên ổn tốt lành nhưng cuộc sống đó chứa đựng nhiều sự ích kỷ, vô vị, không sinh ơn ích gì với Chúa và tha nhân. Có thể chúng ta không phạm phải một tội trọng nào, tuy nhiên, chúng ta có thể rất ích kỷ, rất hay đòi hỏi, rất thiếu sự quan tâm, không có lòng vị tha và không hiệp thông, đồng hành sẻ chia tinh thần cũng như vật chất với tha nhân. Vì vậy, chúng ta được kêu gọi ra khỏi thói ích kỷ, để trở nên người biết quan tâm đến kẻ khác, và tập trung vào Thiên Chúa để sinh hoa trái: “Bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín, hiền hoà, tiết độ” (Gl 5,22-23).

Hành trình Mùa Chay không chỉ nhằm dẫn chúng ta quay trở lại quá khứ để ăn năn khóc lóc tội lỗi mình hay đến toà giải tội xưng thú tội lỗi mình… nhưng còn muốn dẫn chúng ta đến cuộc sống mới dồi dào phong phú hơn với Chúa và tha nhân. Mùa Chay phải trở thành mùa sám hối đổi mới con người chúng ta, mùa nở hoa kết trái tình thương, mùa thực thi việc lành phúc đức cho từng người chúng ta. Xin cho Chúa cho chúng ta biết kết hiệp mật thiết với Chúa trong mọi lời ăn tiếng nói và hành động tư tưởng chúng ta để Ngài giúp chúng ta tiêu diệt dần dần đời sống ích kỷ nhỏ nhen của ta ngõ hầu dần dần trở nên thánh thiện phong phú hơn trong Chúa Giêsu Kitô. Xin cho chúng ta biết sám hối trở về với Chúa thật lòng và việc siêng năng chạy đến với Bí Tích Hòa Giải trong Mùa chay thánh này để được Chúa xót thương. Amen.