LÒNG TỰ TRỌNG CỦA NGƯỜI KITÔ HỮU

 Bạn thân mến, 

Tự trọng là cơ sở của nhân cách, giúp con người luôn tuân theo lẽ phải và hành xử đúng mực. Lòng tự trọng trong cuộc đời giống như chiếc la bàn đối với người thuyền trưởng trên con tàu viễn dương. Người tự trọng là người trung thực với chính mình. Người tự trọng luôn kiên trì với những chuẩn mực đạo đức, những giá trị và nguyên tắc xã hội. Đặc biệt, lòng tự trọng phải thể hiện ngay từ những lời nói và cách hành xử hằng ngày của mình. Vì vậy, thiếu lòng tự trọng con người dễ có những hành động nông nỗi, vi phạm đạo đức xã hội vì những lợi ích của bản thân. Người thiếu lòng tự trọng dễ lao vào những việc làm phi đạo đức để trục lợi như sống lươn lẹo, nịnh hót, dối trá, lừa gạt… Họ luôn là gánh nặng trong xã hội.

Lòng tự trọng không phụ thuộc vào lứa tuổi, trình độ học vấn, giàu nghèo, chức vụ. Lòng tự trọng thể hiện rõ ở những người sống theo phương châm “nghèo cho sạch, rách cho thơm”. Người có lòng tự trọng nói năng, ứng xử có văn hóa trong giao tiếp, không dùng những lời lẽ thô tục. Người có nhân cách biết tự trọng và sống bằng sức lao động của mình. Cho nên, Eleanor Roosevelt, chính khách, phu nhân của tổng thống Fanklin D. Roosevelt từng nói: "Không một ai có thể làm cho bạn cảm thấy mình thấp kém nếu không có sự đồng ý của bạn".

Người có lòng tự trọng sẽ biết xấu hổ và tự nhận trách nhiệm khi không hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Trên thế giới không ít quan chức nắm giữ chức vụ cao đã không ngần ngại nhận trách nhiệm và từ chức khi xảy ra những bất ổn trong lĩnh vực mình phụ trách. Chẳng hạn, Bộ trưởng Đường sắt Ấn Độ Dinesh Trivedi đã đệ đơn từ chức lên Thủ tướng Manmohan Singh vì kế hoạch tăng giá cước của ngành đường sắt bị phản đối. Bộ trưởng Giao thông Vận tải Argentina Juan Pablo Schiavi từ chức sau một tai nạn giao thông đường sắt. Hay Tháng 3/2006, Thủ tướng Lee Hae Chan cũng đã phải xin từ chức vì đi chơi golf giữa lúc diễn ra cuộc biểu tình của nhân viên đường sắt trong toàn quốc, mặc dù ngày ông chơi golf đúng là ngày nghỉ lễ của nước này. Rồi, Ngày 27/4/2014, Thủ tướng Hàn Quốc Chung Hong Won xin từ chức sau khi không hoàn thành trách nhiệm trong thảm họa chìm phà khiến gần 200 người chết và hàng trăm người mất tích.

Bạn thân mến,

          Con người không chỉ là có cái bụng lo cơm áo gạo tiền, không chỉ là có cái đầu biết đắn đo, tính toán hơn thiệt, mà còn có cái tâm biết tự trọng và cần được kính trọng. Ðã là người, ai cũng bức xúc, phẫn nộ khi bị khinh rẻ; biết hổ thẹn chính mình khinh mình, khi mình thiếu tự trọng.

Người có niềm tin là người có lòng tự trọng cao. Niềm tin ấy giúp họ tự trọng và trân trọng tha nhân. Nói cách khác, tự trọng đồng nghĩa với tự do vì tự trọng là chính mình làm chủ mình. Tự do đi đôi với bình đẳng, vì với tư cách là người ai cũng phải được kính trọng như ai. Cho nên, chúng ta vẫn gặp trong cuộc đời nhiều người rất nghèo về vật chất nhưng lại giàu lòng tự trọng. Lòng tự trọng giúp ta có thêm nghị lực để ngẩng cao đầu, vượt qua khó khăn, nghịch cảnh, sống hạnh phúc vì luôn vững tin vào chính mình.

Bạn thân mến,

Phúc âm Thánh Luca kể câu chuyện “Có hai người lên đền thờ cầu nguyện” (Lc 18, 9-14).  “Người Pharisiêu đứng thẳng, nguyện thầm rằng: ‘Lạy Thiên Chúa, xin tạ ơn Chúa, vì con không như  bao người khác: tham lam, bất chính, ngoại tình, hoặc như tên thu thuế kia”. Khi so sánh, ông mới thấy mình cao vượt hơn mọi người về mặt đạo đức. Ông kể lể với Chúa: “Con ăn chay mỗi tuần hai lần, con dâng cho Chúa một phần mười thu nhập của con” (Lc 18,12). Ông quan niệm cầu nguyện chỉ là việc đổi chác theo lẽ công bình, chứ không phải là một ân sủng. Trong khi đó, “Người thu thuế thì đứng đằng xa, thậm chí chẳng dám ngước mắt lên trời” (Lc 18,13). Ông thành tâm cầu nguyện, “vừa đấm ngực vừa thưa rằng : ‘Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi’” (Lc 18,13). Ông nhận sự thật về mình, chứ không dám so sánh với ai. Ông chỉ biết tương quan giữa Thiên Chúa và mình là một tương quan bất tương xứng. 

Rõ ràng ông Pharisiêu tập trung hoàn toàn vào cái tôi của mình.  Không thông cảm với người khác, làm sao ông có thể đòi Thiên Chúa cảm thông với mình?  Đó là lý do tại sao ông thất bại trong việc cầu nguyện, cuối cùng ông không được coi là công chính. Trái lại, dù không có những việc đạo đức như ông Pharisiêu, người thu thuế “đã được nên công chính” (Lc 18,14) vì đã hết lòng cầu khẩn Chúa xót thương đến thân phận mình. Ông không có công trạng gì để tự hào. Khi nhìn lại mình, ông chỉ thấy một vực thẳm tội lỗi. Nhìn lên Thiên Chúa, ông lại thấy vực thẳm đầy ân sủng. Còn ông Pharisiêu không hề cầu xin Chúa tha thứ hay thương xót, nên tình trạng ông trước sau như một. Ông coi mình hoàn hảo về mọi phương diện, nên cầu nguyện đối với ông là đòi nợ. Thiên Chúa chẳng nợ ai cả, tại sao ông lại biến Thiên Chúa thành con nợ?  Lời cầu của ông hoàn toàn dựa trên công trạng riêng, chứ không trên tình yêu Thiên Chúa.  

          Câu chuyện “Có hai người lên đền thờ cầu nguyện” là một giáo huấn của Chúa Giêsu về lòng tự trọng. Người thu thuế đã có nhiều công trạng đặc biệt không? Có phải do anh ta là người đạo đức và bác ái không? Hoàn toàn không! Anh ta chẳng có công trạng gì, ngoài một “mớ tội” công khai. Vậy thì do đâu mà anh ta được nên công chính, như lời Chúa Giêsu quả quyết ở đoạn cuối Tin Mừng: “Người thu thuế được nên công chính, còn người Pharisêu thì không”? Lý do: trước mặt Chúa, anh biết khiêm tốn nhìn nhận mình là kẻ tội lỗi. Thể hiện qua các cử chỉ: đứng xa xa mà không dám tới gần cung thánh, cúi đầu, đấm ngực… Tất nhiên là đấm ngực chính mình, chứ không phải đấm ngực người khác như người biệt phái. Hơn nữa, còn do anh biết giục lòng thống hối ăn năn một cách sâu xa, và tha thiết kêu xin lòng thương xót thứ tha của Thiên Chúa: “Lạy Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi”. Qủa thật, ông được Chúa nâng cao là trở nên công chính nhờ ơn sủng Chúa. Cho nên, thánh Phaolô đã thú nhận: “Tôi là người hèn mọn nhất trong số các Tông Đồ, tôi không đáng được gọi là Tông Đồ, vì đã ngược đãi Hội Thánh của Thiên Chúa.  Nhưng tôi có là gì, cũng là nhờ ơn Thiên Chúa”(1 Cr 15,9-10). Ơn Chúa vô cùng sung mãn đã bù đắp được tất cả những thiếu sót quá khứ và đưa thánh nhân vào một tương quan hoàn toàn mới với Thiên Chúa và tha nhân.

            Thiên Chúa luôn ban cho ta đầy đủ ơn Ngài: Khi gánh đời ta nặng hơn, Ngài ban thêm ơn. Khi công việc ta cực nhọc hơn, Ngài ban thêm sức. Khi Ngài gởi khổ sầu, Ngài cũng gia tăng Lòng Thương Xót. Khi Ngài gởi đến thử thách, Ngài cũng gởi đến bình an. Lúc ta cảm thấy sức mình hầu như cạn kiệt thì đấy là lúc ơn Chúa thực sự tràn đầy. Lúc ta tội lỗi, Ngài gọi ta mau quay về. Vậy, là Kitô hữu và để trưởng thành nhân cách, bạn hãy luôn biết tự trọng hầu làm rạng danh Thiên Chúa và là người có ích cho xã hội và Giáo hội.