Thưa cha, xin cha giải thích BÍ TÍCH THÁNH THỂ LÀ GÌ VÀ QUAN TRỌNG RA SAO?
Lm
Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn
Thánh Công Đồng Vaticanô II, trong Hiến
Chế về Phụng Vụ Thánh (Sacrosanctum Concilium (SC) đã nói rõ
như sau về Phụng Vu Thánh nói chung và Thánh lễ Tạ Ơn nói riêng:
“Phụng Vụ là tột đỉnh mà hoạt động của
Giáo Hội qui hướng về, đồng thời là nguồn mạch tuôn trào mọi năng lực của Giáo
Hội… Vì thế, Phụng Vụ, nhất là Thánh lễ Tạ Ơn, như là nguồn mạch từ đó ân sủng
tuôn tràn trong chúng ta và làm cho con người được thánh hóa trong Chúa Kitô
một cách vô cùng hứu hiệu; đồng thời Thiên Chúa được tôn vinh: đây cũng là cứu
cánh của mọi công việc khác của Giáo Hội” ( x. SC, số 10).
Nói rõ hơn, Phụng Vụ Thánh là toàn bộ việc thờ
phương, tôn vinh và cảm tạ Thiên Chúa mà Giáo Hội cử hành nhân danh Chúa
Kitô (in persona Christi), Đấng đã tự hiến mình làm của lễ hoàn hảo và đẹp lòng
Chúa Cha nhất để xin ơn cứu độ cho toàn thể nhân loại, vì “Thiên Chúa, Đấng cứu
độ chúng ta, Đấng muốn cho mọi người được cứu độ và nhận biết chân lý” ( 1Tm 2, 4).
Trong Bữa Ăn cuối cùng với Nhóm Mười Hai Tông
Đồ, trước khi bị trao nộp, Chúa Giêsu đã thiết lập hai Bí tích rất quan trọng
là Bí Tích Thánh Thể và Truyền Chức Thánh để “Thầy ở lại cùng anh em mọi ngày
cho đến tận thế” (Mt 28,20).
Trước hết, Người cầm bánh, dâng lời tạ ơn,
bẻ ra trao cho các các Tông Đồ hiện diện và nói “ anh em cầm
lấy mà ăn, đây là mình Thầy”. Sau
đó, Chúa cũng trao chén rưoụ cho các ông và nói: “Đây là máu Thầy, máu giao ước, đổ ra vì muôn người”. Sau khi trao Mình
và Máu Người cho các Tông Đồ, Chúa Giêsu nói tiếp: “Anh em hãy làm
như Thầy vừa làm để tưởng nhớ đến Thầy”. Đây là Bí Tích truyền Chức Thánh
để Giáo Hội tiếp tục cử bành Bí tích Thánh Thể để diễn lại Bữa ăn cuối
cùng của Chúa (Mt 26,26-28; Mc 14,22-24; Lc 22, 19-20; 1
Cor 11, 23-25).
Thánh lễ Tạ Ơn không những diễn lại cách
bí tích Bữa Ăn cuối cùng của Chúa Giêsu mà quan trọng hơn nữa là diễn
lại Hy Tế thập giá của Người một lần trên đồi Can-vê xưa kia, khi Người
bị treo trên thập giá và đổ máu mình ra. Và đây là “máu giao ước” đổ ra để cứu chuộc cho
muôn người được sống mỗi lần hy tế đền tội này được tái diễn cách bí tích
trên bàn thờ ngày nay.
Bởi thế, khi tham dự Thánh lễ Tạ Ơn, chúng ta
được tham dự Bữa Ăn của Chúa và nhất là được lãnh ơn cứu chuộc của Người,
vì “mỗi lần Hy tế thập giá
được cử hành trên bàn thờ, nhờ đó Chúa Kitô,
Chiên vượt qua của chúng ta chiu hiến tế (1 Cor 5,7) thì công cuộc
cứu chuộc chúng ta được thực hiện” (x.
Lumen Gentium số 3).
Nghĩa là mỗi lần Thánh Lễ Tạ Ơn được cử
hành trên Bàn thờ ở bất cứ nơi nào trong Giáo Hôi, thì Chúa Kitô lại hiện diện
cách bí tích (bí nhiệm) nơi các thừa tác viên con người là linh mục hay giám
mục để diễn lại Bữa ăn và Hy tế thập giá của Chúa Kitô để cho chúng ta,
những người sốt sắng tham dự Thánh lễ với tâm hồn trong sạch, được ăn và uống
Mình Máu Thánh Chúa như các Tông Đồ xưa trong Bữa tiệc ly cuối cùng. Hơn thế
nữa là được lãnh ơn cứu chuộc của Chúa, cùng một ơn mà Chúa đã ban cho
những người đã sống ngay lành và chết đi trước khi Chúa xuống trần gian
làm Con Người và hy sinh mang sống mình “làm giá chuộc cho muôn
người”(Mt
20,28). Vì “ngoài Người ra (Chúa Kitô) không ai đem lại ơn
cứu độ, vì dưới gầm trời này, không có một danh nào khác đã được ban cho nhân
loại, để chúng ta phải nhờ vào danh đó mà được cứu độ” ( Cv 4,12).
Như vậy, không có việc đạo đức nào trong Giáo
Hội lại có giá trị thiêng liêng lớn hơn Thánh Lễ Tạ Ơn (Eucharist) vì Thánh Lễ
không phải là việc cử hành một biến cố đã qua, mà thực chất là diễn
lại – hay làm sống lại (make present) cách bí tích Bữa ăn và Hy Tế thập giá của
Chúa Kitô trên bàn thờ ngày nay, đúng như khi xưa chính Chúa đã lập phép
Thánh Thể trong bữa ăn sau cùng và dâng mình tế lễ Đức Chúa Cha sau đó
trên thập giá để đền tội thay cho nhân loại.
Chỉ có sự khác biệt nhỏ là xưa kia
khi dâng Hy Tế Thập giá trên đồi Can-ve, Chúa Kitô vừa là Linh Mục thượng phẩm,
vừa là của lễ cử hành trên bàn thờ là cây thập giá. Ngày nay, Chúa mượn
tay và miệng lưỡi của các thừa tác viên con người là linh mục hay giám
mục đã được chịu chức thánh thành sự (validly) và hợp pháp (licitly) trong
Giáo Hội để dâng lại Hy Tế thập giá trên bàn thờ cho đến ngày mãn thời gian để
tiếp tục ban phát ơn cứu độ của Chúa Kitô cho những ai tin và nhận biết Chúa
là “Đấng
trung gian giữa Thiên Chúa và loài người… Đấng đã tự hiến làm giá chuộc
mọi người” (1Tm 2,5-6).
Ơn cứu chuộc của Chúa được ban phát từ Hy Tế
thập giá căn cứ vào chính lời Chúa Giêsu đã nói với các Tông Đồ khi Người trao
chén máu Người cho các ông uống:
“Anh em hãy nhận
lấy mà uống, vì này là chén máu Thầy
Máu giao ước mới và
vĩnh cửu
Sẽ đổ ra cho anh
em và nhiều người được tha tội
Anh em hãy làm
việc này mà nhớ đến Thầy” (Kinh Nguyện Thánh Thể I, II, III, IV).
Như thế mỗi lần Hy tế thập giá được tái diễn
trên bàn thờ trong Thánh Lễ Tạ Ơn, thì Chúa Kitô lại đổ máu cách bí nhiệm để
ban ơn cứu chuộc của Người cho chúng ta ngày nay như xưa ơn này được ban cho
những người đương thời với Chúa và cho cả những người đã chết trước khi
Chúa chịu hiến tế cũng như còn cho những người sinh ra trong tương lai
cho đến ngày mãn thời gian.
Cũng cần phải nói thêm là chỉ có linh mục hay
giám mục trong Giáo Hội Công Giáo và Chính Thống Giáo Đông Phương (Easter
Orthodox Churches) mới có thể dâng Thánh Lễ Tạ Ơn cách hữu hiệu mà thôi. Sở dĩ
thế, vì nơi các Giáo phái chưa hiệp thông trọn vẹn với Giáo Hội Công Giáo như
các nhánh Tin Lành và Anh Giáo (Anglican Communion) đều không có Bí Tích
Truyền Chức thánh hữu hiệu, vì họ không có truyền thống Tông Đồ (Apostolic
succession) nên họ không có Chức Linh mục hữu hiệu để cử hành hữu hiệu bí
tích Thánh Thể và Hy tế thập giá của Chúa Kitô, mặc dù họ có diễn lại bữa ăn
của Chúa và cũng bẻ bánh và uống rượu.
Chính vì lý do này mà sau khi các mục sư Tin
Lành hay các cựu linh mục và giám mục Anh Giáo trở lại với Giáo Hội Công
Giáo, phải được học thêm và chịu chức linh mục của Giáo Hội, nếu họ muốn tiếp
tục làm linh mục. Chỉ có một đặc ân cho họ là họ được phép tiếp tục sống với vợ
con sau khi chịu chức để làm mục vụ trong Giáo Hội Công Giáo.
Trở lại với Bí tích Thánh Thể cử hành trong
khuôn khổ Thánh Lễ Tạ Ơn, cần nhấn mạnh thêm một lần nữa là theo lời dạy
của Thánh Công Đông Vaticanô II, Thánh Lễ là “nguồn
mạch và là chóp đỉnh của tất cả đời sống Kitô giáo” (LG, số 11).
Giáo lý của Giáo Hội cũng dạy rằng: “Thánh Thể là trung tâm điểm và là đỉnh cao
của mọi sinh hoạt Giáo Hội, vì trong Bí tích này Chúa Kitô liên kết Giáo
Hội và các chi thể của Giáo Hội vào Hy tế ngợi khen và cảm tạ của Người, được
hiến dâng một lần là đủ trên thập giá cho Chúa Cha. Nhờ Hy tế này, Chúa Kitô
ban xuống tràn đầy các ân sủng của ơn cứu độ cho Thân thể Người là Giáo
Hội” (x. SGLGHCG số 1407).
Nói khác đi, tất cả đời sống và hoạt động
của Giáo Hội đều phải được bổ dưỡng bởi ơn Chúa xuất phát từ Hy tế thập giá của
Chúa Kitô để giúp Giáo Hội chu toàn sứ vụ được trao phó là tiếp tục rao giảng
Tin Mừng Cứu Độ của Chúa Kitô cho mọi dân trên khắp địa cầu để đạt mục
đích mà chính Thiên Chúa mong muốn là “cho mọi người được cứu rỗi và nhận biết chân
lý” (1Tm
2, 4).
Riêng về phần tín hữu giáo dân, ơn sủng của
Thánh Lễ Tạ Ơn còn cần thiết hơn nữa vì sống giữa thế gian, người
tín hứu Chúa Kitô rất cần ơn thánh để sống đức tin giữa bao thách
đố và làm chứng nhân cho Chúa Kitô trước mặt người đời “để họ
thấy những công việc tốt đẹp anh em làm, mà tôn vinh Cha của anh em, Đấng ngự trên trời” (Mt 5,16).
Quả thật, Thánh lễ là nguồn ban phát mọi
ơn lành của Thiên Chúa, Cha chúng ta ở trên trời, nhất là ơn cứu rỗi của Chúa
Kitô, Đấng đã đỏ máu ra trên thập giá để cứu chuộc cho toàn thể nhân loại
khỏi phải chết đời đời vì tôi. Nhưng cho được lãnh ơn cứu chuộc của Chúa Kitô,
con người phải có thiện chí cộng tác với ơn Chúa để quyết tâm xa tránh
tội lỗi và sống theo đường lối của Chúa và qua “của hẹp” mà vào sự sống vĩnh cửu trên Nước
trời mai sau.
Vì thế, mọi tín hữu trong Giáo Hội đều được mời
gọi tích cực tham dự Thánh lễ Tạ Ơn cách sốt săng và với tâm hồn trong sạch để
trước hết nghe lời Chúa trong phần Phung vụ lời Chúa (Liturgy of the word) và
rước Chúa Kitô vào lòng trong phần Phụng vụ Thánh Thể (Liturgy of Eucharist)
Phải nhấn mạnh điều kiện sách tội, nhất là tội
trọng vì nếu ai đang mắc tội này và chưa được tha qua bí tích hòa giải
thì không được phép làm lễ (linh mục) và rước Mình Máu Thánh Chúa Kitô
(giáo dân) trong Thánh Lễ (x.SGLGHCG số 1415; Giáo luật số 916).
Lời Chúa và Mình Máu thánh Người là của ăn nuôi
linh hồn chúng ta và cho ta hy vọng được sống muôn đời như Chúa Giêsu đã hứa:
“ Ai ăn thịt Ta và uống máu Ta
Thì được sống muôn đời
Và Ta sẽ cho người ấy
sống lại vào ngày sau hết” (Ga 6,54).
Khi tham dự Thánh lễ, mọi tín hữu dâng mọi vui
buồn, sướng khổ của mình kết hợp với sự đau khổ của Chúa Kitô xưa trên thập giá
để cùng dâng lên Thiên Chúa làm của Lễ xin ơn tha thứ và cứu chuộc cho chúng ta
mỗi khi tham dự Thánh lễ.
Đây cũng là cách thức thi hành chức vụ Tư
Tế chung hay thông thường của các tín hứu (ordinary or common priesthood of the
laity) khác với chức tư tế thừa tác hay phẩm trật của hàng giáo sĩ
(ministerial or hierarchical priesthood of the clerics). Hàng giáo sĩ đây
là các linh mục và giám mục họp thành hàng tư tế (Sacerdos) để dâng Hy tế
Thập giá trên bàn thờ nhân danh Chúa Kitô (in persona Christi) là “Thượng Tế theo
phẩm theo phẩm trật Men-ki-xê-đê” (Dt 5,10).
Tóm lại, Thánh Lễ Tạ Ơn quả thực là suối nguồi
tuôn chảy ơn Chúa cho mọi người tham dự với lòng sốt sắng và ý thức đầy đủ về
những lợi ích thiêng liêng to lớn của việc thờ phượng, ca ngợi, tạ ơn và
xin ơn Chúa mỗi khi cử hành và tham dự Thánh Lễ này.
Chúng ta cùng cảm tạ Chúa Kitô đã biến mình làm
của ăn của uống nuôi sống linh hồn chúng ta và nhất là đã hiến mạng sống mình,
đã đổ máu ra một lần xưa kia trên thập giá và tiếp tục dâng Hy tế
đền tội này ngày nay trên bàn thờ ở khắp mọi nơi trong Giáo Hội, là Hiền
thể và là Thân thể nhiệm mầu của Chúa trên trần gian.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét